NGƯỜI ĐI ĐÒ DỌC

 

NGƯỜI ĐI ĐÒ DỌC

Bài thơ lục bát dài như câu chuyện tình buồn, mênh mang như nước sông Hương. Mình mình… tôi tôi…, những nhân xưng đại từ trong thơ nghe ra một thời cổ kính ngày xưa. Mình về mình nhớ ta không ? Không, không … tôi quyết là không nhớ nàng. Có một chút âm hưởng “Lỡ bước sang ngang” của Nguyễn Bính... mà hay:

 

 

“Chị từ lỡ bước sang ngang,
Trời dông bão, giữa tràng giang, lật thuyền.
Xuôi dòng nước chảy liên miên,
Đưa thân thế chị tới miền đau thương.
Mười năm gối hận bên giường,
Mười năm nước mắt bữa thường thay canh.
Mười năm đưa đám một mình,
Đào sâu chôn chặt mối tình đầu tiên.
Mười năm lòng lạnh như tiền,
Tim đi hết máu, cái duyên không về.
( Nguyễn Bính)

Tôi rất cảm thán chuyện tình dang dở của đôi lứa yêu nhau không trọn vẹn như cuộc đời người phải đi chuyến đò dọc dài đăng đẳng, gian nan, trắc trở... Giá như cuộc đời đôi lứa chỉ đáp chuyến đò ngang  từ bến nọ qua bến kia,  trong một đoạn ngắn thì có lẽ không đau đớn, dang dở, thê lương như trong đoạn cuối của bài thơ “Người đi đò dọc” được cất giữ hơn nửa thế kỷ:

“Sau vườn rau cải ra hoa
Nhưng lòng tôi bỗng dưng già mấy mươi
Năm năm biệt mái giang đầu
Năm năm tôi giữ u sầu riêng tôi
Mà sao mình chẳng giữ lời
Cứ đi đò dọc cho đời dở dang”...
Ừ! Nghĩ cho cùng
Cứ gì đò dọc đò ngang
Đã không duyên nợ... đôi đàng mình ơi !

Cảm thán đôi dòng của một người yêu thơ khi đọc bài viết của Đỗ Duy Ngọc về một bài thơ hay không tác giả.

Hơn 50 năm còn giữ được thư người xưa thật là đáng quý!
Còn bài thơ hay quá mà không biết tác giả thì cũng thật đáng tiếc?
Cảm ơn bạn Đỗ Duy Ngọc
mnc
5/21



NGƯỜI ĐI ĐÒ DỌC
FB Đỗ Duy Ngọc

Cách đây gần 50 năm, tôi có một mối tình rất sâu đậm với cô bạn cùng lớp, cùng trường đại học. Nhưng rồi có duyên mà không nợ, hai chúng tôi không được là dấu chấm của đời nhau. Với tôi, tôi không bao giờ quên được những ngày tươi đẹp đấy và mối tình đó theo mãi suốt cuộc đời tôi. Giờ đây, tuổi đã già, hai người đi hai con đường khác nhau, nhưng nỗi nhớ luôn nằm trong ý nghĩ. Hồi đó, cô ấy có chép cho tôi bài thơ rất hay nhưng không có tên tác giả. Bài thơ kể về một mối tình lãng mạn, hai người yêu nhau tha thiết lắm nhưng rồi không đến được với nhau. Cô gái đi lấy chồng nhưng không hạnh phúc. Khi chia tay, hai người cùng hẹn mỗi năm một lần sẽ gặp nhau ở bến đò chợ Trình. Bài thơ kể lại nỗi lòng của cả hai người lúc chia xa cũng như khi hẹn gặp. Đoạn kết của bài thơ chàng trai tìm đến quê nàng khi không gặp được nàng ở chợ Trình sau năm năm phiêu bạt. Hoá ra nàng đã qua đời, bà mẹ nàng rưng rưng nước mắt lúc gặp lại chàng trai. Đứa con nhỏ đứng thở dài trước nấm mồ hiu quạnh. Bài thơ buồn cho một mối tình không trọn vẹn.

Chiều nay khi đọc lại chồng thư cũ đã gần nửa thế kỷ, tôi gặp lại bài thơ. Chép ra đây để nhớ lại một quãng đời.

NGƯỜI ĐI ĐÒ DỌC

Mưa giăng trắng núi Ngự Bình
Nước sông Hương đục đưa mình về xuôi
Mình về xứ ấy quê tôi
Nhà tranh mấy nóc mấy đồi mấy nương
Đừng xem hoa nở dọc đường
Mình đi vội nhé, tôi thương mình nhiều
Qua chợ sớm đến chợ chiều
Mình về không mẹ lại điều con hư
Mình về mình nhớ viết thư
Bao giờ tôi chẳng mong thư của mình
Mưa giăng trắng núi Ngự Bình
Nước sông Hương đục nên mình không may
Lạnh lùng khoác áo chia tay

********

Chiều qua nước sông Hương đầy
Mưa giăng núi Ngự chia tay cùng mình
Em đi đò dọc Vạn Trình
Chợ chiều không họp Bến Đình buồn hiu
Đường vào thôn xóm hoang liêu
Gió bấc lành lạnh lòng hiu hắt sầu
Run run em bước qua cầu
Vì ai em chịu dãi dầu nắng sương
Đừng xem hoa nở dọc đường
Thiếu săn sóc nghĩ chán chường cho hoa
Trở về mẹ mắng mẹ la
Dằn lên vặc xuống thêm nhà em ghen
Tủi cho thân phận em hiền
Nhớ mình vặn nhỏ ngọn đèn mà thôi

********

Chiều qua mình đưa em xuôi
Nhớ lời mình nhủ em ngồi không an
Thôi mình đừng có vấn vương
Chuyện xưa xa quá trầm hương nhạt mùi
Đã đành hai đứa dập vùi
Đã đành đôi lứa chôn vùi tuổi xanh
Nhưng còn được tiếng em anh
Nhưng còn được mái lều tranh giang đầu
Mình ơi! Em đã qua cầu
Mình chờ chi nữa bạc màu áo thôi

********

Mình lo gì chiếc áo nâu
Bạc thì nhuộm lại hơi đâu mà buồn
Thương thì xin nhớ nhau luôn
Bạc lòng mới sợ xa đừng ngại sông
Mình giờ tuy đã có chồng
Nhưng tôi, tôi quyết ở không trọn đời
Thế gian chỉ có một người
Đã không lấy được đành cười chứ sao
Tôi không lấy mận thay đào
Lấy trăng thay ngọn đèn dầu mình ơi
Đêm nay mưa gió tơi bời
Đọc thư mình những bồi hồi tâm can

********
Mình khuyên tôi đi đò ngang
Mình đi đò dọc đôi đàng phân ly
Để cho tôi khỏi nhỡ thì
Nhưng tôi thì có còn gì nữa đâu
Lòng tôi đã thắm một màu
Từ ngàn xưa đến ngàn sau với mình

********

Mưa giăng trắng núi Ngự Bình
Đêm nay chẳng biết Vạn Trình mưa không?
Bến Đình ở cuối dòng sông
Nước Hương giang đổ về đông chắc nhiều
Ai đi đò dọc đừng liều
Mình đi đò dọc chín chiều ruột đau
Có trầu mà chẳng có cau
Thì đành không đỏ môi nhau kiếp này
Vắng mình tôi ngủ không say...

*********

Vắng mình tôi ngủ không say
Sáng đi đò dọc về đây thăm mình
Năm năm xa cách Vạn Trình
Chợ Trình không họp Bến Đình vui hơn
Nhưng hoa không nở dọc đường
Và mây đồi chẳng bạc nương dâu nhà
Nhịp cầu tre gãy làm ba
Nằm trơ bên cạnh gốc đa xóm ngoài
Con ai lại đứng thở dài?
Mồ ai đó nhỉ? U hoài làm sao!

*******

Đường vào thôn xóm hoang liêu
Hương cau thoang thoảng, mùi trầu cay cay
Vắng mình đã năm năm nay
Về đây sao vắng thế này, mình ơi!
Mẹ già đang hái chè tươi
Thấy người khách lạ mỉm cười đau thương
Tôi e lạc xóm lạc đường
Nhưng không, còn khóm hải đường ngày xưa
Và bên thềm chiếc thoi tơ
Mẹ ơi! Mẹ nhận ra con chưa này
Mẹ già đôi mắt hấp hay
Sững sờ đưa cả hai tay khóc oà

*********

Sau vườn rau cải ra hoa
Nhưng lòng tôi bỗng dưng già mấy mươi
Năm năm biệt mái giang đầu
Năm năm tôi giữ u sầu riêng tôi
Mà sao mình chẳng giữ lời
Cứ đi đò dọc cho đời dở dang
Tôi về để lại đi hoang
Đi vài năm nữa cho tan cuộc đời

********

Chép lại 30.4.2021