Tu Thân và Lên Đường

Thân tặng các trại sinh Rover Moot 2012                                                                                        

Sau khi qua được một số kỹ năng quy định và làm xong quy ước tu thân thì Tráng sinh được lên đường, được cầm gậy nạng và mang huy hiệu RS, chứng tỏ đích thực là một Tráng sinh.   RS có nghĩa là Tráng Sinh Hướng đạo (Anh: Rover Scout; Pháp: Routier Scout), vừa có nghĩa là Giúp Ích (RendreService) đúng với châm ngôn của ngành. Rover shoulder knot .            

          Ngày xưa, ở Việt Nam từ năm 1935-1960 (năm 1935, Trưởng Hồng Sơn Dã Mã Võ Thanh Minh là người đầu tiên được lên đường ở VN, 1936 Trưởng Gà Hùng Biện Trần Điền, 1937 Trưởng Hổ Sứt Hoàng Đạo Thúy và Trưởng Chồn Tạ Quang Bửu DCC… là những bậc tiền bối trong hàng ngũ RS). Việc “Lên Đường” là một dịp vô cùng hệ trọng, xem như là một lễ “Phong tước Hiệp sĩ” cho những đại trưởng lão có công với phong trào. Một trưởng mang tua vai 3 màu với huy hiệu RS là biểu tượng của một người toàn năng, vừa giỏi về Hướng đạo, vừa đầy đủ đức độ, xem như là một Hiệp sĩ hạ sơn để giúp đời sau bao nhiêu năm tu luyện thành tài. Cái quan niệm này thật quá khắt khe nhưng cũng có cái hay của nó là các Tráng sinh lên đường đều là những người có chí khí, giữ đúng lời mình hứa trong quy ước tu thân.   Ở nước ngoài, cũng như ở nước ta sau thập niên 60, thì quan niệm “Lên Đường” rộng rãi hơn: Lên Đường (tiếng Pháp là départ) tức là bắt đầu đi, bắt đầu nhập thế. Lễ Lên Đường chỉ là dịp để xác tín lại lời hứa Hướng đạo (giống như Lễ Khấn trọn đời của các Tu sĩ Công giáo) của mình để rồi “Hướng Đạo Một Ngày, Hướng Đạo Trọn Đời”. Tráng sinh muốn Lên Đường phải làm bản “Quy Ước Tu Thân”. Phong trào Hướng Đạo chỉ mong Tráng sinh “Tu thân để rồi Tề gia…” còn chuyện “Trị quốc và bình Thiên hạ” thì xa vời quá, chưa dám đòi hỏi nhiều ở một thanh niên. Bản quy ước Tu thân cũng không có gì to tát, không phải một luận án tốt nghiệp… Tráng sinh chỉ cần kiểm điểm những thiếu sót của bản thân, đưa ra phương hướng khắc phục và tìm cách vượt lên thành người càng ngày càng hoàn hảo.

Người Tráng sinh, trong buổi Lễ Lên đường, nhắc lại lời hứa, bắt đầu bằng: “Tôi xin lấy danh dự mà hứa rằng, sẽ cố gắng hết sức làm tròn…”

Các bạn lấy danh dự mà hứa vì vậy phải cố gắng mà giữ đúng lời. Tư cách của một người Hướng Đạo, của một Tráng Sinh Lên Đường không phải do cây gậy nạng hoặc tua vai 3 màu và chữ RS làm nên mà chính là do lương tâm của mình tự lượng giá xem rằng mình có giữ đúng những lời mình đã hứa hay chưa?

Tôi rất buồn khi thấy một số Tráng sinh Lên đường, khi làm quy ước tu thân có hứa sẽ bỏ (hay bớt) hút thuốc, bỏ (hay bớt) uống rượu nhưng sau đó vẫn như cũ hoặc thậm chí lại hút thuốc và uống rượu nhiều hơn! Hy vọng rằng các bạn sẽ không rơi vào trường hợp này.

Đừng bao giờ có ý nghĩ rằng ta đã qua được cấp Tráng sinh Lên Đường rồi thì không cần nhớ đến những điều tâm nguyện trong quy ước tu thân vì không ai kiểm soát nữa, mà trái lại ta phải luôn nhắc đến hằng ngày. Đây là kinh nghiệm của tôi: Suốt nửa thế kỷ đã qua, giống như các tín đồ Thiên Chúa giáo đọc kinh hằng đêm, trước khi ngủ tôi có thói quen nhẩm lại Lời Hứa cùng những điều tâm niệm trong Quy Ước Tu Thân để luôn nhắc nhủ mình cố gắng vươn lên. Các bạn hãy làm thử và sẽ thấy cuộc đời mình càng ngày càng thăng tiến.

Ngày nay, nhiều nước trên thế giới đã bỏ ngành Tráng, mà đâu phải chỉ Tráng sinh mới làm quy ước Tu Thân để được lên đường; mỗi một người, nếu muốn sống có ý nghĩa và càng ngày càng tiến bộ thì cũng nên có một chương trình Tu Thân. Nói đến vấn đề Tu Thân thì tôi vẫn hằng nhớ đến những lời nhắn nhủ của Tuân Tử: “Thấy người hay thì phải cố mà bắt chước; thấy người dở thì phải tự xét xem có dở như thế không để mà sửa đổi. Chính mình có điều hay, thì phải cố mà giữ lấy; chính mình có điều dở, thì phải cố mà trừ đi. Người chê ta, mà chê phải, tức là thầy ta; người khen ta, mà khen phải, tức là bạn ta; còn người nịnh hót ta lại là người cừu địch, hại ta vậy.”

Cho nên người quân tử trọng thầy, quí bạn và rất ghét cừu địch, thích điều phải mà không chán, nghe lời can mà biết răn… Như thế dù muốn không hay cũng không được.

Kẻ tiểu nhân thì không thế. Cực bậy mà lại ghét người chê mình; rất dở mà lại thích người khen mình; bụng dạ như hổ lang, ăn ở như cầm thú, mà thấy người không phục mình, lại không bằng lòng; thân với kẻ siểm nịnh, xa cách kẻ can ngăn, thấy người chính trực thì cười, thấy người trung tín thì chê… như thế thì dù muốn không dở cũng không được.

Chúc các bạn thành công trên đường đời cũng như trên đường Hướng Đạo.

Tôn Thất Sam                                                                                                                           
Sư Tử Đảm Đương